11. Zmiany klimatu i ich wpływ na stosowane zasady rachunkowości

Postępujące zmiany klimatu i wynikające z nich zmiany w otoczeniu biznesowym coraz istotnej wpływają na działalność Grupy TAURON. W szczególności należy zwrócić uwagę, że walka ze zmianami klimatu przekłada się na zmieniające się otoczenie prawne Grupy, w tym przepisy prawa unijnego i krajowego zwiększające stopniowo wymogi względem przedsiębiorstw w zakresie ochrony środowiska. Powyższe zmiany mają przełożenie na wzrost kosztów działalności, w szczególności w obszarze wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł konwencjonalnych, na co wpływ mają zwłaszcza rosnące ceny uprawnień do emisji CO₂. Kwestie związane ze zmianami klimatu mają także coraz większy wpływ na zdolność jednostek do pozyskiwania finansowania działalności, jak również na możliwość pozyskiwania nowych klientów i inwestorów.

Mając na uwadze m.in. wyzwania i ryzyka, jakie generuje dla Grupy zmieniające się otoczenie rynkowe, w 2022 roku przyjęta została przez Zarząd Spółki Strategia Grupy TAURON na lata 2022-2030 z perspektywą do 2050 roku (“Strategia”). Strategia jest odpowiedzią na wyzwania wynikające z aktualnej i prognozowanej sytuacji na rynku i w sektorze elektroenergetycznym, w szczególności związanej z transformacją branży elektroenergetycznej oraz nowymi rozwiązaniami wspierającymi tę transformację. Jednym z trzech priorytetów na jakich oparta została Strategia Grupy jest zrównoważona działalność, zakładająca transformację Grupy w kierunku neutralności klimatycznej oraz obniżenie emisyjności i osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Działania Grupy skoncentrowane są na zwiększeniu mocy zainstalowanej w energetyce odnawialnej, w tym zaangażowaniu w rozwój morskiej energetyki wiatrowej oraz utrzymaniu wielkości mocy i poprawie efektywności energetyki wodnej, a także wyjściu z energetyki węglowej i działalności związanej z wydobyciem węgla kamiennego oraz transformacji ciepłownictwa w kierunku źródeł nisko- i zeroemisyjnych.

W ramach działań mających na celu realizację celów strategicznych w zakresie ochrony klimatu oraz minimalizację ryzyk wynikających z aktualnych i przewidywanych zmian otoczenia regulacyjnego wskutek zmian klimatycznych, Grupa:

• zrealizowała transakcję prowadzącą do zaniechania działalności związanej z wydobyciem węgla kamiennego. W dniu 31 grudnia 2022 roku doszło do zbycia przez TAURON Polska Energia S.A. na rzecz Skarbu Państwa 100% akcji spółki TAURON Wydobycie S.A., co zostało opisane szerzej w nocie 3 skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W wyniku przeprowadzonej transakcji Grupa począwszy od 1 stycznia 2023 roku nie będzie prowadziła działalności związanej z wydobyciem węgla kamiennego;
• prowadzi działania mające na celu zakończenie działalności związanej z wytwarzaniem energii elektrycznej ze źródeł węglowych. W szczególności w roku zakończonym dnia 31 grudnia 2022 roku prowadzone były przez Grupę prace związane z realizacją rządowego programu wydzielenia aktywów węglowych z Grupy TAURON (Program NABE). Powyższe kwestie opisane zostały szerzej w nocie 63 skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
• realizuje, w ramach ogłoszonego w 2019 roku Zielonego Zwrotu TAURONA oraz przyjętej w 2022 roku Strategii, projekty inwestycyjne mające na celu zrównoważoną transformację Grupy w kierunku neutralności klimatycznej. W szczególności w roku zakończonym dnia 31 grudnia 2022 roku Grupa oddała do użytkowania farmy wiatrowe Piotrków i Majewo o łącznej mocy 36 MW oraz farmę fotowoltaiczną Choszczno II o mocy 8 MW. Spółka zależna TAURON Inwestycje Sp. z o.o. prowadzi budowę farmy fotowoltaicznej Mysłowice-Dziećkowice o docelowej łącznej mocy
  97 MW. Planowy termin przekazania inwestycji do eksploatacji przypada na drugą połowę 2023 roku. Ponadto, spółka zależna TAURON Zielona Energia Sp. z o.o. dokonała w 2022 roku przejęcia spółek: „Megawatt S.C.” z o.o., Wind T4 Sp. z o.o. Windpower Gamów Sp. z o.o. i Wind T30MW Sp. z o.o., w ramach których realizowane będą projekty inwestycyjne w postaci budowy farm wiatrowych o łącznej mocy 141,1 MW oraz objęła kontrolę nad spółką FF Park PV 1 Sp. z o.o., w ramach której planowana jest realizacja projektu budowy farmy fotowoltaicznej o mocy 45,6 MW. Przewidywany termin oddania do użytkowania powyższych projektów inwestycyjnych przypada na lata 2024-2025;
• na bieżąco monitoruje zmiany w obszarze regulacji prawnych związanych z ochroną klimatu i środowiska, zarówno na poziomie prawa europejskiego, jak i krajowego oraz zmiany w otoczeniu gospodarczym, makroekonomicznym czy rynkowym. Jako szczególnie istotne dla swojej działalności Grupa ocenia planowe zmiany przepisów w ramach pakietu Fit for 55 (obejmujące m.in. zaostrzenie systemu EU ETS, wprowadzenie mechanizmu dostosowania cen na granicach z uwzględnieniem CO₂ CBAM i wdrożenie wymogów w zakresie zwiększenia udziału energii elektrycznej wytwarzanej z OZE) oraz wejście w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 roku w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/2088, tzw. Taksonomii (wprowadzającego kryteria kwalifikacji inwestycji jako zrównoważonych środowiskowo i przyznającego dodatkowe preferencje dla zrównoważonych środowiskowo rozwiązań, jak również nakładającego na przedsiębiorstwa dodatkowe obowiązki w zakresie dokonywania ujawnień dot. realizacji celów środowiskowych);
• uwzględniła, w ramach przyjętych założeń będących podstawą oszacowania przyszłych przepływów pieniężnych w przeprowadzonych testach na utratę wartości, aktualne jak również planowane zmiany regulacji mające na celu osiągnięcie założonych przez Unię Europejską celów klimatycznych (w tym w ramach planowanych zmian w szczególności pakiet „REPowerEU”, reformę rynku EU ETS oraz mechanizm Scarcity Pricing). Przyjęte założenia w zakresie testów na utratę wartości, w tym założenia dotyczące kwestii klimatycznych zostały opisane szczegółowo w nocie 14 skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
• pozyskała finansowanie na rynku krajowym i zagranicznym o łącznej wartości bilansowej 4 750 mln PLN, którego warunki wskazują przeznaczenie środków m.in. na projekty inwestycyjne w obszarze odnawialnych źródeł energii i raportowanie określonych wskaźników ESG, potwierdzanych przez niezależnego audytora oraz wyłączają możliwość przeznaczenia środków pozyskanych w ramach tych instrumentów na finansowanie projektów związanych z aktywami węglowymi;
• dokonała weryfikacji przyjętych okresów ekonomicznej użyteczności oraz wartości rezydualnych składników niefinansowych aktywów trwałych. W szczególności przyjęte przez Grupę okresy ekonomicznej użyteczności wytwórczych aktywów węglowych, objętych programem NABE, nie przekraczają uwzględnionej w Strategii perspektywy osiągnięcia neutralności klimatycznej Grupy tj. 2050 roku, za wyjątkiem bloku 910 MW w Jaworznie, w stosunku do którego przyjęty dłuższy okres ekonomicznej użyteczności (do 2060 roku) uzasadniony jest koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego. Przyjęte okresy ekonomicznej użyteczności w podziale na poszczególne aktywa wytwórcze zostały szczegółowo przedstawione w nocie 14  skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
• rozpoznała rezerwy na podstawie obowiązujących Grupę przepisów prawnych, nakładających na przedsiębiorstwa wymogi mające na celu wdrożenie działań ukierunkowanych na ochronę klimatu, w szczególności rezerwy na zobowiązania z tytułu świadectw pochodzenia energii i emisji CO₂ oraz rezerwy na koszty rekultywacji i demontażu oraz likwidację środków trwałych. Powyższe rezerwy zostały opisane szerzej w notach 43 i 44 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.