Rynki zbytu i źródła zaopatrzenia​

Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w ramach Grupy Kapitałowej TAURON realizowane jest w:

1. elektrowniach i elektrociepłowniach opalanych węglem kamiennym oraz biomasą,
2. elektrowniach wodnych,
3. farmach wiatrowych,
4. farmach fotowoltaicznych,
5. silnikach gazowych.

Ponadto w ramach działalności spółki TAURON Nowe Technologie S.A. (TAURON Nowe Technologie) produkowana jest energia elektryczna przez silniki gazowe opalane metanem nabywanym z ZG Brzeszcze.

W ramach Segmentu Wytwarzanie prowadzone są również obrót, dystrybucja i przesył ciepła.

Łączna moc elektryczna zainstalowana jednostek wytwórczych Grupy Kapitałowej TAURON wyniosła na koniec 2022 r. 5,1 GWe mocy elektrycznej i 2,4 GWt mocy cieplnej.

Poniższy rysunek przedstawia strukturę mocy elektrycznej zainstalowanej w jednostkach wytwórczych Grupy TAURON według stanu na dzień 31 grudnia 2022 r.

W 2022 r. spółki Grupy Kapitałowej TAURON wyprodukowały 15,55 TWh energii elektrycznej (w tym 1,57 TWh z OZE), tj. na poziomie nieznacznie niższym niż w 2021 r., w którym produkcja energii elektrycznej wyniosła 15,59 TWh (w tym z OZE 1,71 TWh). Niższa produkcja z OZEjest wypadkową niższej produkcji z biomasy oraz w elektrowniach wodnych przy jednocześnie wyższej produkcji w farmach wiatrowych i fotowoltaicznych. Spadek produkcji przez elektrownie wodne wynika z gorszych warunków hydrologicznych, a wzrost produkcji z farm wiatrowych i fotowoltaicznych jest efektem wzrostu mocy zainstalowanej oraz lepszych warunków meteorologicznych.

W 2022 r. wytworzona przez spółki Grupy Kapitałowej TAURON energia elektryczna została sprzedana na rynku krajowym, przede wszystkim do spółek Segmentu Sprzedaż Grupy Kapitałowej TAURON (67%), jak również na Rynku Bilansującym (RB) do PSE (33%).

Sprzedaż ciepła przez spółki Grupy Kapitałowej TAURON w 2022 r. wyniosła 13,80 PJ i była o 9% niższa w stosunku do 2021 r. W 2022 r. udział sprzedaży ciepła wytwarzanego w źródłach własnych w łącznej wielkości sprzedaży ciepła wynosił 77%.

Rynek sprzedaży ciepła przez TAURON Ciepło obejmuje następujących zróżnicowanych odbiorców: sektor spółdzielczy (40,2%), sektor prywatny – wspólnoty mieszkaniowe oraz domy jednorodzinne (17,3%), sektor komunalny (14,5%), urzędy i instytucje (14,4%) oraz sektor przemysłowy i pozostałe (13,5%).

W 2022 r. TAURON Ciepło przejęła spółkę Energetyka Cieszyńska, której moc cieplna wynosi 70 MWt, w tym 23 MW pochodzi z kogeneracji. System dystrybucji ciepła obejmuje ponad 55 kilometrów sieci ciepłowniczej oraz 434 węzły cieplne. Spółka Energetyka Cieszyńska zapewnia dostawy ciepła do mieszkańców Cieszyna, osiedla Pogwizdów oraz na terenie Gminy Hażlach.

Ponadto spółki wytwórcze Grupy Kapitałowej TAURON uzyskują świadectwa pochodzenia z tytułu produkcji energii elektrycznej z OZE, które są następnie nabywane przez spółki Segmentu Sprzedaż i przedstawiane Prezesowi URE do umorzenia.

TAURON Dystrybucja działa na rynku regulowanym, na którym funkcjonuje 5 dużych przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się dystrybucją energii elektrycznej i 183 innych mniejszych przedsiębiorstw tego rodzaju. Działalność w zakresie dystrybucji energii elektrycznej jest prowadzona w warunkach monopolu naturalnego, co sprawia że jest koncesjonowana przez Prezesa URE, a zakres prowadzonej działalności jest ograniczony do sieci dystrybucyjnych znajdujących się na ściśle określonym obszarze (gminy i/lub miasta w całości lub w części). Zasady określania uzasadnionego przychodu uzyskiwanego przez przedsiębiorstwa zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej (przychód alokowany na stawki opłat za świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej) zostały zdefiniowane w modelach regulacyjnych opracowanych i wdrożonych przez Prezesa URE.

TAURON Dystrybucja świadczy usługi dystrybucji energii elektrycznej dla ok. 5 836 tys. odbiorców końcowych. Spółka obejmuje swoją działalnością obszar o powierzchni ok. 57 tys. km², położony głównie w województwach: dolnośląskim, małopolskim, opolskim i śląskim, a także łódzkim, podkarpackim i świętokrzyskim. Funkcje operacyjne realizuje 11 oddziałów zlokalizowanych w Bielsku-Białej, Będzinie, Częstochowie, Gliwicach, Jeleniej Górze, Krakowie, Legnicy, Opolu, Tarnowie, Wałbrzychu i Wrocławiu.

W wolumenie dostawy usług dystrybucyjnych 96,0% stanowi sprzedaż odbiorcom taryfowym w zakresie poszczególnych poziomów napięć: wysokiego (grupa A), średniego (grupa B) i niskiego (grupy C, G). Całkowity wolumen energii elektrycznej dostarczonej, w ramach sprzedaży usług dystrybucyjnych odbiorcom taryfowym, przyłączonym do sieci TAURON Dystrybucja, wyniósł w 2022 r. 53,68 TWh i był niższy w porównaniu do 2021 r. o 0,29 TWh, tj. o 0,5%.

Poniższy rysunek przedstawia strukturę dystrybucji energii elektrycznej według grup taryfowych w 2022 r.

Sprzedaż usług dystrybucji realizowana jest na podstawie zawartych z odbiorcami umów kompleksowych oraz umów o świadczenie usług dystrybucji. Pierwszy typ umowy obejmuje zarówno sprzedaż energii elektrycznej przez spółki Segmentu Sprzedaż, jak też dostawy tej energii przez spółkę pełniącą funkcję OSD. Drugi typ umowy reguluje wyłącznie dostawy energii elektrycznej przez spółkę pełniącą funkcję OSD. W przypadku tego rodzaju umów zakup energii elektrycznej uregulowany jest w odrębnych umowach sprzedaży energii elektrycznej zawartych przez odbiorcę z wybranym przez niego sprzedawcą.

Działalność w zakresie handlu hurtowego prowadzona przez TAURON, obejmuje głównie obrót energią elektryczną oraz gazem ziemnym. Działania te wykonywane są przede wszystkim na potrzeby zabezpieczenia pozycji zakupowych i sprzedażowych podmiotów z Grupy Kapitałowej TAURON. Spółka działa na rynkach hurtowych w kraju i za granicą, jak również realizuje obrót we wszystkich segmentach krajowego rynku energii, tj.: na rynku dnia bieżącego, rynku dnia następnego oraz na rynku terminowym. Spółka jest aktywnym uczestnikiem TGE.

W zakresie hurtowego obrotu paliwami gazowymi Spółka jest aktywnym uczestnikiem na rynku gazu prowadzonym przez TGE, realizuje transakcje na rynku bieżącym SPOT, jak i na produktach Rynku Terminowego Towarowego (RTT). Prowadzi działalność w zakresie proprietary trading na międzynarodowej giełdzie gazu POWERNEXT Pegas, która od 1 stycznia 2020 r. została przejęta przez The European Energy Exchange, do którego Spółka posiadała już dostęp. Spółka obecna jest w hubach: GASPOOL, New Connect Germany i Tittle Transfer Facility. TAURON działa na zagranicznych rynkach dzięki umowom zawartym przez Spółkę z niemieckimi operatorami systemów przesyłowych: GASCADE Gastransport oraz ONTRAS Gastransport GmbH oraz czeskiego NET4GAS s.r.o.

Ponadto Spółka jest uczestnikiem giełdy Intercontinental Exchange na hubie National Balancing Point. Dostęp do hubów jest konsekwencją działania mającego na celu zwiększenie kompetencji gazowych TAURON i dostępu do nowych źródeł. Sukcesywnie zwiększa się też wolumen transakcji zawieranych przez Spółka na rynku pozagiełdowym OTC. Działając na rynku gazu Spółka zabezpiecza dostawy surowca dla podmiotów z Grupy Kapitałowej TAURON, ponadto na RTT prowadzona jest działalność proptradingowa wykorzystująca zmienność cen gazu do generowania dodatkowych marż.

TAURON jest również uczestnikiem europejskiej platformy handlu przepustowościami PRISMA European Capacity Platform GmbH, gdzie dokonuje się zakupów przepustowości międzysystemowych. W zakresie rezerwacji przepustowości na rynku krajowym, Spółka działa jako uczestnik platformy aukcyjnej GSA GAZ-SYSTEM Aukcje.

Sprzedaż detaliczna energii elektrycznej i gazu ziemnego do klientów końcowych prowadzona jest przez TAURON Sprzedaż i TAURON Sprzedaż GZE.

Stosowana przez Grupę Kapitałową TAURONsegmentacja klientów (klienci strategiczni, biznesowi i masowi), uzależniona od wielkości zużywanej energii elektrycznej, ma na celu dostosowanie oferty produktowej, kanałów sprzedażowych i komunikacji marketingowej do oczekiwań występujących w danym segmencie klientów.

Poniższa tabela prezentuje kategorie klientów końcowych Grupy Kapitałowej TAURON wynikające ze stosowanej segmentacji i specyfiki prowadzonej przez nich działalności.

Kategorie klientów końcowych Grupy Kapitałowej TAURON

W 2022 r. spółki sprzedażowe działały w otoczeniu rynkowym, w którym poziom konkurencyjności w poszczególnych segmentach nie zmienił się znacząco w porównaniu z latami poprzednimi. W 2022 r. rynek gospodarstw domowych (klient indywidualny) pozostawał objęty obowiązkiem zatwierdzania cen sprzedaży energii elektrycznej przez Prezesa URE.

Według danych URE, od połowy 2007 r. do listopada 2022 r., tj. od początku okresu liberalizacji rynku energii, odnotowano ok. 740 tys. gospodarstw domowych oraz ponad 230 tys. podmiotów instytucjonalnych, które zmieniły sprzedawcę energii elektrycznej.

W segmencie instytucji i podmiotów gospodarczych (klient biznesowy) konkurencja jest znaczna, a firmy już od kilku lat korzystają z uwolnienia cen energii elektrycznej. Postęp liberalizacji spowodował, że coraz lepiej uświadomiony klient biznesowy oczekuje konkurencyjnych rozwiązań. Wzmożona aktywność sprzedażowa firm energetycznych wywiera coraz większą presję cenową. Klienci biznesowi chętnie korzystają z możliwości zmiany sprzedawcy. Efektem tej sytuacji są działania z zakresu ochrony własnej bazy klientów przed działaniami konkurencji poprzez wprowadzenie umów lojalizujących.

W segmencie gospodarstw domowych, w którym ilość zmian sprzedawcy stanowi niewielki odsetek, upatrywany jest duży potencjał. W 2022 r. zmiany sprzedawcy dokonało ponad 28,2 tys. odbiorców energii elektrycznej (w tym: ok. 6,4 tys. podmiotów instytucjonalnych oraz ok. 21,9 tys. gospodarstw domowych). W 2022 r. dynamika zmian sprzedawcy spadła względem 2021 r., w przypadku gospodarstw domowych o 17,4%, a w przypadku podmiotów instytucjonalnych o 7,2%.

W 2022 r. oferta sprzedażowa TAURON Sprzedaż dla segmentu biznesowego obejmowała energię elektryczną i paliwo gazowe. Spółka kontynuowała działania ukierunkowane na budowanie lojalności klientów, przy czym szczególny nacisk położony był na budowę oferty w oparciu o Zielony zwrot TAURONA. Klientom zaoferowano do wyboru szereg produktów uwzględniających ich potrzeby oraz specyfikę poboru energii elektrycznej, wśród nich produkty ekologiczne, giełdowe i techniczne. Kontynuowano działania związane z promowaniem i sprzedażą produktów linii ekologicznej „EKO” – TAURON EKO PREMIUM (TEP), TAURON EKO BIZNES oraz Gwarancje Pochodzenia. W ramach tych działań w produkcie TEP w 2022 r. zostały zawarte umowy na blisko 500 GWh. Produkt TAURON EKO Biznes również cieszył się dużym zainteresowaniem klientów, Spółka sprzedała energię w tym produkcie w wolumenie rzędu 1,3 TWh. Na poziomie ponad 0,6 TWh ukształtowała się również sprzedaż Gwarancji pochodzenia. W 2022 r. aż 78% klientów biznesowych, liczonych wolumenem sprzedaży, skorzystało z dodatkowych produktów z oferty TAURON Sprzedaż.

W 2022 r. obserwowany był również proces migrowania klientów segmentu masowego (klienci indywidualni oraz małe i średnie przedsiębiorstwa) z obszaru taryfowego do produktowego. Na koniec 2022 r. Grupa Kapitałowa TAURON sprzedawała energię na podstawie umów gwarantujących warunki handlowe w ustalonym okresie do 49% klientów segmentu (umowy lojalizujące), a 51% klientów kupowało energię po cenach taryfowych.

Kluczowym elementem oferty handlowej dla klientów masowych w 2022 r. były produkty łączone Elektryk oraz Serwisant oparte o funkcjonalność assistance, z których skorzystało ponad 1,8 mln klientów. Produkty assistance będą stanowiły podstawę oferty także w 2023 r.

Ponadto w 2022 r. kontynuowano sprzedaż produktów specjalistycznych, w szczególności instalacji fotowoltaicznych, których sprzedaż w 2022 r. wyniosła ponad 1,2 tys. sztuk. W 2022 r. sprzedaż detaliczna energii elektrycznej przez spółki Segmentu Sprzedaż, w tym również przez TAURON Czech Energy, na rzecz około 5,7 mln klientów wyniosła 31,13 TWh, czyli 93% poziomu osiągniętego w 2021 r., w którym sprzedaż wyniosła 33,39 TWh. Spadek wolumenu sprzedaży zanotowano zarówno na Rynku Klientów Biznesowych, jak i Masowych, co było głównie wynikiem ograniczonego zużycia energii przez klientów w obliczu bardzo wysokich, rynkowych  cen energii.

Poniższa tabela przedstawia informacje na temat wolumenu sprzedanej w 2022 r. energii elektrycznej przez spółki Grupy Kapitałowej TAURON prowadzące działalność w zakresie sprzedaży detalicznej energii elektrycznej oraz liczby klientów, w rozbiciu na poszczególne ich segmenty.

Wolumen sprzedanej energii elektrycznej detalicznej oraz liczba klientów w 2022 r.

Ponadto w 2022 r. TAURON Sprzedaż zrealizowała sprzedaż gazu do 120 tys. klientów Rynku Biznesowego i Masowego. Wolumen sprzedaży tego paliwa wyniósł ponad 2,3 TWh. Pod koniec 2022 r. spółka , w związku z dynamicznymi zmianami na rynku surowców energetycznych skutkującymi kilkukrotnym wzrostem cen gazu, zdecydowała się wypowiedzieć umowy sprzedaży gazu ponad 40 tys. klientom indywidualnym rozliczanym według cennika taryfowego.

W latach obrotowych zakończonych dnia 31 grudnia 2022 r. oraz 31 grudnia 2021 r., Grupa Kapitałowa TAURON uzyskała przychody ze sprzedaży paliw do Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. stanowiące odpowiednio 16% łącznych przychodów Grupy w Segmentach Sprzedaż i Wytwarzanie i 11% łącznych przychodów Grupy w Segmencie Sprzedaż.

Spółka jest aktywnym uczestnikiem na rynku gazu prowadzonym przez TGE, realizuje transakcje na rynku bieżącym SPOT, jak i na produktach RTT.

TAURON prowadzi też działalność w zakresie proprietary trading na międzynarodowej giełdzie gazu POWERNEXT Pegas (od dnia 1 stycznia 2020 r. The European Energy Exchange) oraz jest obecna w hubach: GASPOOL, New Connect Germany i Tittle Transfer Facility.

Ponadto Spółka jest uczestnikiem giełdy Intercontinental Exchange w hubie National Balancing Point. Sukcesywnie zwiększa się też wolumen transakcji zawieranych przez Spółkę na rynku pozagiełdowym OTC.

Działając na rynku gazu Spółka zabezpiecza dostawy surowca dla podmiotów z Grupy Kapitałowej TAURON.

W latach obrotowych zakończonych dnia 31 grudnia 2022 r. oraz 31 grudnia 2021 r., Grupa Kapitałowa TAURON nie zidentyfikowała pojedynczych dostawców spoza Grupy Kapitałowej TAURON, z którymi zrealizowałaby transakcje zakupu węgla i gazu przekraczające poziom 10% łącznych przychodów ze sprzedaży Grupy Kapitałowej TAURON.