Outlook

Regulacje europejskie i krajowe wspierać będą rozwój źródeł energii odnawialnej przy jednoczesnej presji na dekarbonizację i zmniejszanie roli paliw kopalnych. Zaostrzające się wymagania środowiskowe, wysokie ceny surowców energetycznych  i konieczność dywersyfikacji kierunków dostaw gazu związane z wyeliminowaniem źródeł rosyjskich, bardzo wysokie ceny pozwoleń na emisję CO₂, a także działania instytucji finansowych związane z Taksonomią, uniemożliwiają rozwój energetyki węglowej i znacznie utrudniają rozwój energetyki opartej na gazie ziemnym. Tym samym, sprzyjają rozwojowi OZE co wpływa na skracanie czasu pracy źródeł konwencjonalnych w ciągu każdej doby, co przyspiesza ich degradację techniczną i ekonomiczną.

Wdrażane są rozwiązania regulacyjne (tarcze osłonowe),techniczne i technologiczne, które powinny w perspektywie kilku lat ustabilizować rynek, jednak przy znacznie większych kosztach produkcji energii niż przed kryzysem energetycznym. Wspierane będą nadal instalacje OZE ze szczególnym uwzględnieniem farm wiatrowych offshore oraz biogazownie. Dalszy rozwój OZE, w szczególności wielkoskalowych farm fotowoltaicznych i wiatrowych, możliwy będzie jedynie przy jednoczesnej rozbudowie i modernizacji sieci elektroenergetycznych. Przyłączanie OZE już dziś napotyka bariery techniczne i finansowe, tj. długie terminy wysokie koszty przyłączenia.

Sieci energetyczne WN i SN wymagają znacznego doinwestowania, aby mogły absorbować anergię z nowych, rozproszonych źródeł. Coraz większy udział energii ze źródeł niesterowalnych powoduje niestabilność systemu energetycznego i rozchwianie cen w zależności od pogody, co skutkuje okresowymi, wymuszonymi wyłączeniami źródeł OZE na rzecz utrzymania w pracy źródeł konwencjonalnych, gwarantujących stabilność dostaw energii elektrycznej. Te problemy będą mogły być rozwiązane dopiero w średnioterminowej perspektywie.

Branża energetyczna w najbliższych latach będzie musiała inwestować również w cyfryzację zarządzania siecią dystrybucyjną oraz jej uelastycznienie np. poprzez budowę magazynów energii. Dodatkowo wysokich nakładów wymagać będzie powszechne wprowadzenie liczników zdalnego odczytu. Do końca 2025 roku, zrealizowana będzie zabudowa 35 % liczników zdalnego odczytu a w kolejnych latach dalsze zwiększenie ich udziału. Rozwiązanie to będzie przełomem w elastycznym podejściu do zarządzania energią oraz umożliwi oferowanie nowych produktów i usług na rynku elektroenergetycznym.

Obserwowana w ostatnich latach presja na dekarbonizację energetyki przybiera na sile, jednak do 2025 r. węgiel pozostanie dalej podstawowym paliwem w krajowej energetyce.

Rosnąca moc i udział źródeł OZE oznaczają wymóg budowy źródeł energii zdolnych do kompensacji zmian w produkcji OZE i zdolnych do podtrzymania systemu w okresach niedoboru energii. Taką rolę pełnić będą szczytowe źródła gazowe, elektrownie szczytowo-pompowe i elektrochemiczne magazyny energii. W perspektywie kilku lat powinna przyrastać moc i pojemność tych elementów systemu elektroenergetycznego. W perspektywie 8-10 lat należy się spodziewać też powstania pierwszych instalacji jądrowych w technologii małych jednostek modułowych (SMR).

W perspektywie do 2035 r. należy się spodziewać prawie całkowitej eliminacji wykorzystania węgla w energetyce systemowej i zastępowania go przez instalacje jądrowe. W tej perspektywie należy też zakładać wyeliminowanie węglowych ciepłowni i elektrociepłowni i zastąpienie ich źródłami opartymi na biomasie i przejściowo na gazie. To zadanie wymaga rozbudowy sieci gazowej i magazynów gazu. Wysokie ceny energii naturalnie sprzyjać będą poprawie efektywności energetycznej. Utrzymanie konkurencyjności produkcji i usług oraz rosnący udział kosztów energii przełożą się na wdrażanie coraz nowocześniejszych i energooszczędnych technologii, urządzeń i zachowań użytkowników.

W tej perspektywie wystąpi konieczność dalszej rozbudowy i modernizacji sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Wzrost generacji ze źródeł rozproszonych, w tym prosumenckich, będzie wymagał dostosowania sieci do większej zmienności obciążenia oraz do obsługi przepływów dwukierunkowych.

W średniej perspektywie przewiduje się dalszy rozwój mocy wiatrowych na Bałtyku jako stosunkowo stabilnego źródła energii, co również wiąże się ze zmianą konfiguracji krajowych sieci przesyłowych.

W okresie 2035-2050 zakłada się wdrażanie rozwiązań prowadzących do osiągnięcia neutralności klimatycznej we wszystkich sektorach gospodarki. Podstawą systemu energetycznego będą elektrownie jądrowe i źródła OZE, ciepłownictwo będzie bazować na biomasie i pompach ciepła, dodatkowo prognozuje się dalszy rozwój elektromobilności i wykorzystania wodoru, szczególnie w ciężkim transporcie i przemyśle. W okresach nadprodukcji energii elektrycznej wytwarzany będzie wodór w instalacjach powiązanych ze źródłami OZE Magazyny energii, elektrownie szczytowo pompowe, oraz magazyny wodoru staną się niezbędnym elementem decydującym o bezpieczeństwie systemu.