59. Zabezpieczenia spłaty zobowiązań
W ramach prowadzonej działalności Grupa stosuje wiele instrumentów zabezpieczających spłatę własnych zobowiązań oraz zobowiązań wspólnych przedsięwzięć z tytułu zawieranych umów i transakcji. Główne rodzaje zabezpieczeń, poza zabezpieczeniami transakcji zawieranymi przez Grupę na Towarowej Giełdzie Energii S.A. opisanymi z uwagi na ich istotność w dalszej części niniejszej noty, przedstawiono poniżej.
| Rodzaj zabezpieczenia | Wartość zabezpieczenia na dzień | |
| 31 grudnia 2022 | 31 grudnia 2021 | |
| Oświadczenia o poddaniu się egzekucji* | 16 095 | 19 189 |
| Gwarancje korporacyjne i bankowe | 2 117 | 1 456 |
| Umowy poręczenia | 618 | 62 |
| Pełnomocnictwa do rachunków bankowych | 600 | 600 |
| Weksle in blanco | 597 | 499 |
| Zastawy na udziałach | 416 | 1 796 |
| Pozostałe | 35 | − |
Na dzień 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku główną pozycję zabezpieczeń stanowią oświadczenia o poddaniu się egzekucji. Istotne zmiany w ramach zabezpieczeń opisano poniżej.
- W związku z terminową spłatą w dniu 22 marca 2022 roku zobowiązań z tytułu nabycia udziałów niekontrolujących w spółce zależnej Nowe Jaworzno Grupa TAURON Sp. z o.o. wobec Funduszu Inwestycji Infrastrukturalnych- Kapitałowego FIZAN („Fundusz PFR”), o czym szerzej w nocie 48 skonsolidowanego sprawozdania finansowego, wygasło oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 1 380 mln PLN, z terminem wykonalności do dnia 22 września 2023 roku. Spółka otrzymała od Funduszu PFR oświadczenie z dnia 4 kwietnia 2022 roku o wygaśnięciu zabezpieczenia i nieskorzystaniu z oświadczenia o poddaniu się egzekucji. Ponadto, wygasło zabezpieczenie w postaci zastawów na 176 000 udziałach w kapitale zakładowym spółki zależnej Nowe Jaworzno Grupa TAURON Sp. z o.o., tj. zastaw rejestrowy o najwyższym pierwszeństwie zaspokojenia na udziałach do najwyższej sumy zabezpieczenia w wysokości 1 380 mln PLN i zastaw zwykły z najwyższym pierwszeństwem zaspokojenia równym pierwszeństwu zastawu rejestrowego. Zastawy obowiązywały do dnia pełnego zaspokojenia zabezpieczonych wierzytelności, tj. do dnia 22 marca 2022 roku.
- W dniu 25 sierpnia 2022 roku Spółka podpisała oświadczenie o poddaniu się egzekucji do łącznej maksymalnej kwoty 4 800 mln PLN z terminem obowiązywania do dnia 30 listopada 2030 roku, w związku z zawarciem w dniu 15 lipca 2022 roku umowy kredytu konsorcjalnego na kwotę 4 000 mln PLN, o czym szerzej w nocie 41.2 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
- W dniu 29 listopada 2022 roku wygasło oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 7 284 mln PLN, w związku zakończeniem umowy kredytu konsorcjalnego z dnia 19 czerwca 2019 roku, o czym szerzej w nocie 41.2 skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Spółka dokonała całkowitej spłaty zaangażowania i otrzymała potwierdzanie o braku jakichkolwiek zobowiązań z tytułu przedmiotowego kredytu konsorcjalnego.
Po dniu bilansowym miały miejsce następujące zdarzenia:
- w dniu 13 stycznia 2023 roku, Spółka podpisała oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 600 mln PLN, stanowiące zabezpieczenie kredytu w rachunku bankowym, który zgodnie z aneksem z dnia 13 stycznia 2023 roku został podwyższony do kwoty 500 mln PLN, a termin obowiązywania kredytu w rachunku bankowym został wydłużony do dnia 30 września 2023 roku. W dniu 27 lutego 2023 roku zostało zwrócone oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 300 mln PLN stanowiące pierwotnie zabezpieczenie kredytu w rachunku bankowym;
- w dniu 13 stycznia 2023 roku Spółka podpisała oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 300 mln PLN, stanowiące zabezpieczenie umowy linii gwarancyjnych do kwoty 250 mln PLN. W dniu 27 lutego 2023 roku zostało zwrócone oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 300 mln PLN stanowiące pierwotne zabezpieczenie;
- w dniu 17 lutego 2023 roku Spółka podpisała oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 900 mln PLN stanowiące zabezpieczenie umowy kredytu obrotowego do kwoty 750 mln PLN, o czym szerzej w nocie 64 skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
- w dniu 27 lutego 2023 roku została wystawiona gwarancja bankowa do kwoty 457 mln PLN na zabezpieczenie wierzytelności Banku Gospodarstwa Krajowego („BGK”) wynikających z umowy pożyczki zawartej w dniu 8 marca 2018 roku pomiędzy pożyczkobiorcą Elektrociepłownią Stalowa Wola S.A. a BGK oraz PGNiG S.A. Gwarancja bankowa obowiązuje od dnia 12 marca 2023 roku do dnia 11 marca 2024 roku. Zabezpieczeniem wierzytelności gwaranta wobec Spółki jest oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 548 mln PLN podpisane w dniu 7 marca 2023 roku. W związku z wystawieniem powyższej gwarancji, w dniu 11 marca 2023 roku wygasły dotychczasowe zabezpieczenia w postaci gwarancji bankowej do kwoty 300 mln PLN i poręczenia do kwoty 187 mln PLN;
- w dniu 21 marca 2023 roku Spółka podpisała dwa oświadczenia o poddaniu się egzekucji: do kwoty 300 mln PLN stanowiące zabezpieczenie umowy linii gwarancyjnych do kwoty 250 mln PLN oraz do kwoty 675 mln PLN stanowiące zabezpieczenie programu emisji obligacji podporządkowanych do kwoty 450 mln PLN, o czym szerzej w nocie 56.2 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Zabezpieczenie transakcji zawieranych na Towarowej Giełdzie Energii S.A. w Grupie TAURON
W dniu 27 października 2022 roku podpisane zostało oświadczenie o poddaniu się egzekucji na zabezpieczenie zobowiązań Spółki wobec Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. („IRGiT”) do kwoty 4 000 mln PLN, z terminem obowiązywania do dnia 31 października 2023 roku. Oświadczenie to zostało zastąpione nowym, podpisanym po dniu bilansowym, w dniu 3 stycznia 2023 roku do kwoty 6 000 mln PLN, z terminem obowiązywania do dnia 31 grudnia 2023 roku.
Zobowiązania spółki zależnej TAURON Wytwarzanie S.A. wobec IRGiT zabezpieczone zostały oświadczeniem o poddaniu się egzekucji podpisanym w dniu 11 października 2022 roku do kwoty 2 000 mln PLN, z terminem obowiązywania do dnia 30 czerwca 2023 roku.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku obowiązywały gwarancje bankowe w łącznej wysokości odpowiednio 176 mln PLN i 70 mln PLN.
Po dniu bilansowym na rzecz IRGiT wystawione zostały gwarancje bankowe stanowiące zabezpieczenie zobowiązań Spółki i spółki zależnej TAURON Wytwarzanie S.A. Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego do publikacji obowiązują gwarancje bankowe w łącznej wysokości 560 mln PLN, z terminami ważności przypadającymi od dnia 31 marca 2023 roku do dnia 25 kwietnia 2023 roku.
Na mocy umowy określającej zasady ustanawiania zabezpieczenia finansowego dla Grupy energetycznej zawartej z IRGiT, w Grupie TAURON stosuje się mechanizm kompensacji depozytów zabezpieczających. W zakresie dokonywanych transakcji, wymagane przez IRGiT depozyty zabezpieczające naliczane są od pozycji skompensowanych w ramach Grupy, co przekłada się na zmniejszenie środków zaangażowanych w skali Grupy w utrzymywanie zabezpieczeń wymaganych przez IRGiT.
W celu zabezpieczenia zobowiązań Spółki oraz spółki zależnej TAURON Wytwarzanie S.A. z tytułu należnych wpłat na depozyt zabezpieczający, w roku zakończonym dnia 31 grudnia 2022 roku zawarto z IRGiT następujące umowy przeniesienia uprawnień do emisji CO2 oraz praw majątkowych świadectw pochodzenia:
- na mocy umowy z dnia 30 czerwca 2022 roku zawartej pomiędzy spółką zależną TAURON Wytwarzanie S.A. a IRGiT, w dniu 4 lipca 2022 roku spółka zdeponowała na rachunku IRGiT uprawnienia do emisji CO2 będące jej własnością w łącznej ilości 266 086 ton;
- w dniu 13 października 2022 roku Spółka złożyła oświadczenie do umowy przeniesienia uprawnień do emisji CO2 na zabezpieczenie zobowiązań, o przeniesieniu na rzecz IRGiT uprawnień do emisji CO2 w łącznej ilości 195 000 ton. Uprawnienia zostały zwrócone na rachunek Spółki w dniu 19 grudnia 2022 roku;
- na mocy umowy z dnia 18 października 2022 roku zawartej pomiędzy spółką zależną TAURON Wytwarzanie S.A. a IRGiT, w dniu 28 października 2022 roku spółka złożyła w Rejestrze Świadectw Pochodzenia prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii S.A. dyspozycję blokady posiadanych praw majątkowych w łącznej ilości 81 000 MWh;
- w dniu 27 grudnia 2022 roku Spółka złożyła oświadczenie do umowy przeniesienia uprawnień do emisji CO2 na zabezpieczenie zobowiązań, o przeniesieniu na rzecz IRGiT uprawnień do emisji CO2 w łącznej ilości 201 000 ton.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku przedmiot ustanowionych zabezpieczeń na rzecz IRGiT dotyczy przeniesienia uprawnień do emisji CO2 w łącznej ilości 467 086 ton oraz dyspozycji blokady praw majątkowych w łącznej ilości 81 000 MWh.
Po dniu bilansowym miały miejsce następujące zdarzenia:
- w dniu 2 stycznia 2023 roku Spółka zdeponowała na rachunku IRGiT dodatkową ilość uprawnień do emisji CO2, tj. 75 000 ton;
- w dniu 21 lutego 2023 roku uprawnienia do emisji CO2 będące własnością Spółki w łącznej ilości 201 000 ton oraz spółki zależnej w łącznej ilości 266 086 ton zostały zwrócone odpowiednio na rachunek Spółki i TAURON Wytwarzanie S.A. i nie stanowią już przedmiotu przewłaszczenia;
- w dniu 27 lutego 2023 roku Spółka zdeponowała na rachunku IRGiT dodatkową ilość uprawnień do emisji CO2, tj. 339 000 ton;
- w dniu 27 marca 2023 roku część uprawnień w łącznej ilości 324 000 ton została zwrócona na rachunek Spółki.
Na dzień zatwierdzenia niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego do publikacji, przedmiot ustanowionych zabezpieczeń dotyczy przeniesienia uprawnień do emisji CO2 będących własnością Spółki w łącznej ilości 90 000 ton oraz dyspozycji blokady praw majątkowych będących własnością TAURON Wytwarzanie S.A. w łącznej ilości 81 000 MWh.
Wartość bilansowa aktywów stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań Grupy
Wartość bilansową składników majątku stanowiących zabezpieczenie spłaty zobowiązań na poszczególne dni bilansowe przedstawia poniższa tabela.
| Stan na 31 grudnia 2022 |
Stan na 31 grudnia 2021 |
|
| Pozostałe aktywa niefinansowe | 342 | − |
| Inne należności finansowe | − | 29 |
| Nieruchomości | 2 | 4 |
| Środki pieniężne | 1 | 1 |
| Razem | 345 | 34 |
Na dzień 31 grudnia 2022 roku główną pozycję stanowią pozostałe aktywa niefinansowe – środki wpłacone w ramach zaliczek na dostawy węgla w wysokości 342 mln PLN.
Zabezpieczenie środków na pokrycie przyszłych kosztów likwidacji
Na dzień bilansowy Fundusz Likwidacji Zakładów Górniczych tworzony w celu zabezpieczenia środków na pokrycie przyszłych kosztów likwidacji dotyczy spółki zależnej Kopalnia Wapienia Czatkowice Sp. z o.o., o czym szerzej w nocie 43.1 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
W dniu 31 grudnia 2022 roku Grupa TAURON utraciła kontrolę nad spółką zależną TAURON Wydobycie S.A. w wyniku transakcji zbycia 100% akcji TAURON Wydobycie S.A., w związku z czym na Grupie nie ciąży już obowiązek likwidacji zakładów górniczych należących do TAURON Wydobycie S.A.